De energieoorlog is begonnen. Is Defensie er gereed voor?

Europa's energie afhankelijkheid maakt haar geopolitiek kwetsbaar

In 2014 waarschuwde de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken, Frans Timmermans, in zijn H.J. Schoo-lezing, dat Europa's energie-afhankelijkheid haar geopolitiek kwetsbaar maakte. Maar dat was in de tijd dat olie en gas goedkoop waren en er volop werd geïnvesteerd in een nog grotere afhankelijk van Russische energie. Er waren maar weinig mensen die zijn waarschuwing serieus namen.

Na de inval van Rusland in de Oekraïne probeert Poetin met de gaskraan Europa te verdelen. Nu dat onvoldoende lukt, heeft hij de Nordstreamleidingen laten opblazen. Europa probeert uit de Russische energiewurggreep los te komen door naar prijsplafonds te streven. Prompt verlaagt de OPEC de productie waardoor de prijzen weer omhoog gaan. Rusland en de Oekraïne proberen elkaars energie-infrastructuur uit te schakelen.

Voor iedereen die denkt dat de prijzen wel weer structureel omlaag gaan als de rust terugkeert: keep on dreaming. Ook in de toekomst zullen fossiele brandstoffen schaars en duur zijn en blijvend de geopolitieke machtsverhoudingen beïnvloeden.

Defensie verzaakt wat betreft 'energiezekerheid'

Defensie heeft in de begrotingswet een kleine duurzaamheidsparagraaf opgenomen. Met daarin het tenenkrommende voornemen op zoek te gaan naar exogene financiering van het bijmengen van biobrandstoffen. Iets waartoe het zich in het Klimaatakkoord heeft verplicht: gewoonweg beschamend. Indicatief voor het gebrek aan urgentie bij Defensie. Dan maar beter de duurzaamheidparagraaf vervangen door een energiezekerheidsparagraaf.

Een paar suggestie om in de energiezekerheidsparagraaf op te nemen.

• Over de realisatie van het eigen voornemen om in 2030 20% minder afhankelijk te zijn van fossiele brandstoffen.
• Hoe havens en olieraffinaderijen te beschermen tegen dreiging vanuit de lucht of vanuit zee.
• Hoe de energie-infrastructuur op de Noordzee te beschermen tegen aanvallen zoals op Nordstream.  
• Over de afhankelijkheid van het landelijk hoogspanningsnet en de beschikbare noodvoorzieningen om cruciale defensiefaciliteiten operationeel te houden.
• Over welke strategische brandstofvoorraden Defensie beschikt en welke juridische mogelijkheden het heeft om haar deel zeker te stellen.
• Waar Defensie samen met andere stakeholders investeert in alternatieve brandstoffen en welke rol het neemt in bij de herintroductie van kernenergie in Nederland.
• Over de voortgang van het inzichtelijk maken van waar nu precies die enorme hoeveelheid brandstof die Defensie gebruikt, aan opgaat. 

Een defensiebudget van structureel 2% BBP is gewenst, maar...

Defensie laat geen gelegenheid onbenut te roepen dat er geld bij moet; dat het defensiebudget naar 2% BBP moet. De noodzaak de Oekraïne te steunen in de strijd tegen Rusland maakt dan nu ook tijdelijk nodig. Maar structureel meer geld naar Defensie waarmee het zich nog afhankelijker maakt van fossiele brandstoffen en zich daarmee op den duur onherroepelijk verzwakt? Beter het geld aan andere dingen uitgeven!

De hele Westerse wereld zet zich schrap voor de strategische, militaire en economische gevolgen  die de energieoorlog teweeg gaat brengen. Maar aan Defensie lijkt het nog voorbij te gaan. 

Kilowatten zijn de kogels van de toekomst!