Klimaatgeneraal: een recensie

Klimaatverandering is niet alleen een milieuprobleem maar ook een veiligheidsprobleem. Dat is het thema van Tom Middendorp in zijn boek Klimaatgeneraal. Wanneer boeren en vissers door klimaatverandering niet meer op traditionele wijze in hun levensonderhoud kunnen voorzien, trekken ze naar de grote stad of sluiten ze zich aan bij extremisten. Kwetsbare regio's worden daardoor extra getroffen met grote groepen mensen die op drift raken op zoek naar een beter leven: met alle veiligheidsrisico's van dien.
Maar klimaatverandering kan ook tot interstatelijke conflicten leiden: over de verdeling van water, de toegang tot polaire gebieden, beheersing van nieuwe handelsroutes, etcetera.

Op zich niet nieuw want er zijn stapels rapporten en studies beschikbaar die daar op wijzen. Het bijzondere van Klimaatgeneraal is dat het niet uit de pen van een wetenschapper komt, maar is geschreven door iemand die er de afgelopen jaren bijna dagelijks mee te maken heeft gehad: op uitzending in Afghanistan of als direct verantwoordelijke op het Ministerie van defensie; het met eigen ogen heeft gezien.
Daarenboven verdient Middendorp lof omdat hij zich na zijn actieve loopbaan nadrukkelijk met klimaatverandering is gaan bezighouden. Bij een deel van de defensie-achterban wordt dat nog steeds gezien als een linkse hobby waar militairen zich maar beter buiten kunnen houden.

Dat Middendorp zich als oud Commandant der Strijdkrachten wat bescheiden opstelt als het om Defensie zelf gaat, is begrijpelijk. Maar zijn hoofdstuk over Defensie had scherper gekund. Waar mevrouw Hennis en hij in 2016 met de Operationele Energiestrategie de krijgsmacht minder afhankelijk van fossiele brandstoffen wilden maken, heeft Rutte III de klok weer proberen terug te draaien. Hopelijk pakt de nieuwe defensieleiding de draad weer op. De noodzaak daartoe wordt ook nog eens onderstreept door onze pijnlijke afhankelijkheid van Russisch olie en gas. Daardoor is Europa onmachtig om Oekraïne te steunen zoals het dat eigenlijk zou willen.

De Klimaatgeneraal wordt van harte aanbevolen voor iedereen die zich interesseert voor veiligheids- en klimaatvraagstukken.